Het jy al ooit lemoene gaan soek op ‘n kaktusplant? ‘n Kaktus sal nie lemoene dra nie. Net 'n lemoenboom sal lemoene dra. Net so is daar 'n verskil tussen die een wat gevul is met die lewe van Jesus en diegene wat nie die evangelie ken nie.
'n Goeie boom dra nie slegte vrugte nie, en 'n slegte boom dra weer nie goeie vrugte nie. 44Elke boom word aan sy eie vrug geken. Van 'n doringstruik pluk 'n mens tog nie vye of van 'n doringbos 'n tros druiwe nie.
Goeie boom, goeie vrugte. Slegte boom, slegte vrugte. Dis mos voor die hand liggend?
Net so: 'n Goeie mens bring die goeie te voorskyn uit die goeie skatkamer van sy hart, en 'n slegte mens bring die slegte voort uit die slegtheid wat in hom is; want waar die hart van vol is, loop die mond van oor.
'n Goeie mens wat goeie vrugte voortbring uit die skat wat in sy hart gebêre is. En wat is die skat? Die evangelie! Is jy gewortel in Christus? Put jy uit die bron van die ewige lewe? Is jy vergewe? Gewas. Gereinig en geheilig. Het jy genade op genade ontvang? Is jy 'n kind van God? Dan sal daar goeie vrugte uit daardie skat in jou hart kom.
Net so ook het 'n slegte mens slegte skatte. Dit is die siekte wat in hom is. Die vlees. Sy begeertes, die begeerte om eerste te wees, om raakgesien te word. Sy welluste en passies. Die begeerte om soos die wêreld te wees. En uit daardie begeertes kom vrugte voort. In hierdie geval 'n gees van kritiek en oordeel.
Inderdaad, dit is net wanneer jy jouself in die lig van die genade en barmhartigheid van God plaas dat jy sal begin om vanuit die hart aan ander barmhartigheid en genade te betoon. Het jy dit onlangs gedoen? Nagedink oor die liefde van God vir jou? Die genade van God vir jou? Die vergifnis van God vir jou?
‘n Goeie boom of ‘n slegte boom?
-
‘n Slegte boom lei tot slegte vrugte, net soos oordeel tot veroordeling lei
-
‘n Goeie boom lei tot goeie vrugte, net soos genade tot vergifnis lei
-
Ondersoek jouself
Die slegte boom: Oordeel en Veroordeling
Moenie oordeel nie, dan sal ook julle beslis nie geoordeel word nie. Moenie veroordeel nie, dan sal julle ook nie veroordeel word nie;…
Voordat ons begin, laat ek net sê, dit is nie ‘n saak van verdraagsaamheid teenoor sonde, boosheid of immoraliteit nie. Definitief nie. Dit gaan oor hoe ons daarmee omgaan. Dit word duidelik gemaak uit ander dele van die Skrif dat ons onomwonde duidelik moet wees oor sonde. Maar hoe? Dit is waaroor hierdie afdeling handel.
Waneer iemand sondig, is daar basies drie opsies. Jy kan hulle oordeel en dan veroordeel, jy kan hulle vermy sodat jy nie seerkry nie, of jy kan hulle in genade najaag om hulle te vergewe.
In die een is jy die regter; in die ander 'n buitestaander wat nie by ander se sake betrokke raak nie en jou rug draai wanneer die verhouding te gekompliseerd raak. En in die laaste is jy 'n sondaar en broer wat ook vergifnis ontvang het. Ek het al hierdie opsies al gesien. Ek verstaan al drie. Maar slegs een van hulle leef die evangelie uit, en wat Jesus vir jou gedoen het. As jy oordeel en veroordeel, of vermy en weghardloop, openbaar dit 'n hart wat nie getransformeer is nie – dit openbaar iemand wat nie die liefde van Christus ken nie en ander nie op daardie manier kan liefhê nie.
’n Slegte boom dra slegte vrugte soos veroordeling uit oordeel voortspruit. Moenie oordeel nie, dan sal ook julle beslis nie geoordeel word nie. Moenie veroordeel nie, dan sal julle ook nie veroordeel word nie; … Eers oordeel jy hulle, en dan veroordeel jy hulle. Hierdie soort sondige oordeel neem baie vorme aan. Maar laat ek julle twee voorbeelde gee.
Daar is oppervlakkige oordeel en skynheilige oordeel.
Oppervlakkige Oordeel
Oppervlakkige oordeel is wanneer jy iemand oordeel bloot op grond van voorkoms (Johannes 7:24 sê: Moenie op die oog af oordeel nie, maar oordeel regverdig.). Dit gebeur wanneer ons iemand sien, en voordat ons nog hand geskud het, het ons 'n oordeel gevel. Simon die Fariseër het 'n vrou geoordeel op grond van haar voorkoms en reputasie, maar wat hy nie kon sien nie, is dat hierdie vrou vergifnis ontvang het.
Hoe vinnig is jy om te oordeel op grond van voorkoms? Tatoeë en oorbelle, armoede en reuk, verslete klere, dit alles sit ons af. Of miskien is dit ander dinge, soos kultuur of taal. Of miskien is jy een wat iemand oordeel omdat hulle ryk is. Of jy oordeel iemand op grond van hul lewenswyse. Die wêreld oordeel so; die kerk moenie!
Geliefde broer, God kyk na die hart. En raai wat? Jou hart was lelik, afstootlik en vol haat toe God jou gevind en liefgehad het. Jy het gestink, was vuil, in vodde, met niks. Jy was eiegeregtig en hard. En Hy het nie teruggedeins of geoordeel nie, maar het genade betoon. Hy het jou gewas en geklee. Jou gevoed met die brood van die lewe en jou dors geles met lewende water.
Skynheilige Oordeel
Skynheilige oordeel vind plaas wanneer ons die sonde van ander uitwys terwyl ons dieselfde sonde doen. Ons veroordeel onsself (Romeine 2:1). Dit is waarna Hy verwys wanneer Hy sê: Skynheilige! Haal eers die balk uit jou eie oog, dan sal jy goed kan sien om die splinter uit jou broer se oog te haal.
Hoe is dit moontlik? Maklik. Ons sien die geringste sonde in ander raak, maar ons merk nie op dat ons self daagliks mense belaster, skinder, lieg, begeer, en lui en gierig is nie. Ons sien groot probleme in die kerk, maar geen probleem in onsself nie. Maar wanneer ons probleme in die kerk sien, weerspieël dit op ons, want ons is EEN liggaam.
Die Bybel sê dat jou en my sonde teen die hemel hoër is as wat jy jou kan indink.
Het jy onlangs oor die evangelie gemediteer, jou sonde bely en het jy berou oor jou eie sonde? Indien nie, dan is die kanse goed dat jou fokus op die verkeerde plek is: op al die probleme in die kerk, in ander mense se lewens, en waar jy ook al probleme sien; maar jy help niemand nie, jy lewer net kritiek en oordeel en dit maak seer. Hoekom? Omdat daar geen ware genade en barmhartigheid is nie, geen begeerte om te luister en met die persoon te wandel soos God met jou wandel nie. Dit is soos iemand wat rondloop met 'n massiewe balk in hulle oog. Wat gebeur as hulle naby jou kom? Jy word in die oog geslaan met daardie balk.
Waarom sien jy die splinter in jou broer se oog raak, maar die balk in jou eie oog merk jy nie op nie? 42Hoe kan jy vir jou broer sê, ‘Broer, laat my toe om die splinter uit jou oog te haal,’ terwyl jy die balk in jou eie oog nie raaksien nie?
Ons moenie oppervlakkige of skynheilige oordeel toon nie. God roep ons op om vriendelik, en om ware sagmoedigheid te betoon aan alle mense (Titus 3:2). Dit beteken nie dat ons nie die splinter uit ons broer se oog moet haal nie, maar voordat ons sover kom, moet ons selfondersoek doen.
Hoe oordeel jy? Oordeel jy op so 'n manier dat iemand bang is om jou enigiets te vertel, want óf jy sal dit met die wêreld deel, óf jy sal minder van hulle dink? Of oordeel jy op so 'n manier dat mense voel dat hulle dinge vir jou kan vertel en weet dat hulle iemand het wat met hulle eerlik sal wees oor hul sonde, asook geduld sal hê met die sondaar terwyl hulle daardeur werk? Ons het mekaar se hulp so dringend nodig om teen die sonde te veg, nie teen oordeel nie. Deel van dissipelskap is om met mekaar te wandel en werklik ons sonde teenoor mekaar te bely.
Laat ek twee groepe mense aanspreek. Die gebrokenes en die selfvoldanes.
Eerstens aan die gebrokenes: Miskien is jy bang dat, as God of enigiemand anders jou werklik geken het, jy as 'n verworpene bestempel sou word, omdat jy in die verlede geoordeel is. Dalk oordeel jy jouself so hard dat jy nooit jou sonde wil bely nie, want jy dink daar is geen uitweg nie, en dat jy verlore is! Daar is genade. Daar is iemand wat langs ons kom stap in ons tyd van swakheid. Die Heilige Gees, die Trooster, Helper, jou Advokaat en Raadgewer. Daar is 'n Hoëpriester wat verstaan wat dit is om versoek te word – al het Hy self nooit gesondig nie. Daar is broers en susters hier wat baie soos jy is. Kom ons gesels. God se genade kom dikwels deur ander gelowiges. Daar is mense hier wat sal luister, wat sal liefhê.
Aan die selfvoldanes: Hou op om die wet te minag. Hou op om jouself met ander te vergelyk, vergelyk jouself eerder met Christus. Laat Jesus jou hart van klip deurbreek. Sonder sy genade vir jou kan jy sonde dalk raaksien, maar net om dit te kritiseer en af te breek, en nie om te verbind en te genees nie. Jy moet jouself in Christus sien. Is jy iemand wat arm van gees is, treurend en gebroke, honger en dors na geregtigheid? Erken jy dat jy dit net so nodig het soos die persoon wat langs jou in die kerkbank sit?
Laat genade heers, sodat ons eerste neiging nie oordeel, skok en skinder is nie, maar liefde, genade, en om ons broer of suster sagkens maar ferm tot bekering te lei, deur vir hulle Christus te wys.
Want die teenoorgestelde is ook waar. Oordeel en jy sal geoordeel word. Veroordeel en jy sal veroordeel word. Deur God self! Soos jy ander verpletter het, so sal jy verpletter word. Ag, as jy maar wou weet wat dit is om vergewe te word, sodat jy kan vergewe.
Die Goeie Boom: Vergifnis en Vrygewigheid
Vergeef, dan sal julle ook vergewe word. Dit behoort nie 'n skokkende stelling te wees vir enigiemand wat die Onse Vader gebid het nie.
Ons bid: “Vergeef ons ons skuld, soos ons ook ons skuldenaars vergewe.” Moet ons nie oordeel volgens wat ons verdien nie; oordeel ons nie volgens U oordeel nie, maar volgens U genade.
Genade is per definisie onverdiend. Dit is 'n geskenk. En God se genade is oorvloedig. Verstommend. Oorvloedig vir die sondaar wat jy en ek is. Dit was ons nie net nie, maar heilig ons en bemagtig ons om in 'n nuutheid van lewe te wandel. En wat is hierdie genade? Dit is niks minder as die openbaring van die Seun van God in ons nie!
God in Christus het Homself vir ons gegee, wat tot ons vergifnis gelei het, en ‘n nuwe lewe wat die liefde en vergifnis van God aan ander openbaar!
Die evangelie skep 'n gemeenskap van bekering, belydenis en vergifnis. Met verhoudings van aanspreeklikheid. Hierdie verhoudings is van die uiterste belang. Elkeen van ons het hulle nodig. Dit is hoekom Jesus gekom het, nie net om individue te red nie, maar 'n nuwe mensdom – 'n manier van verwantskap met God, mekaar en die skepping wat radikaal anders is as die weg van sonde en dood. Laat ons dit dus as 'n kerk uitleef.
Het jy hierdie verhoudings? Soek jy mentors wat jou kan help groei, soek jy broers en susters saam met wie jy kan bid, teenoor wie jy jou sonde kan bely, wat mekaar kan vergewe? Dit is nederig, moeilik, maar glorieryk mooi soos die evangelie wortel skiet in ons verhoudings met mekaar.
Dit gaan oor 'n lewe van liefde! Gee, en aan julle sal gegee word – 'n goeie maat, saamgepers, ingeskud en tot oorlopens toe vol… Gee en vir julle sal gegee word... Dit is die evangeliebeginsel. Daar is geen groter daad van vrygewigheid, van opoffering as die vergifnis van iemand wat daarteen gesondig het nie. Jy gee jouself en eis nie vergelding of geregtigheid nie. Maar jy sê: Ek sal dit nie teen jou hou nie.
Maar om te gee gaan verder as net vergifnis. Deur vrygewig te saai, bewys jy aan die wêreld dat niks werklik aan jou behoort nie, dit is alles genade wat deur God aan jou gegee is! En Hy wil hê jy moet dit nie vashou nie, maar dit belê! Dit is waaroor die gelykenis van die talente gaan.
En wat gebeur toe: 'n goeie maat, saamgepers, ingeskud en tot oorlopens toe vol! Hier is 'n prentjie van iemand wat 'n sak met graan vol maak. Die gebruik was om dit eers driekwart vol te maak, en dan goed te skud sodat die graan sak; dan weer tot bo toe vol te maak, en weer te skud. Vervolgens druk hy die hoeke bymekaar, en laastens hoop hy dit in 'n keëltjie, en tik dit versigtig om die korrels bymekaar te druk. Hy hou aan om die bopunte van die sak styf te draai en te skud en gooi nog 'n paar korrels in, totdat daar letterlik geen plek meer is nie. So was die kliënt verseker van 'n volle maat!
Laat ek dit in kindertaal stel. Ek weet nie of jy al ooit 'n roomyshorinkie vir 'n kind moes vol maak nie. Indien wel, dan sal jy verstaan hoe hulle dit wil hê. In ruime maat, styf van onder af in die horinkie gedruk, goed opgehoop, met geen spasie oop gelos nie en tot oorlopens toe vol. Dit is wat belowe word.
Want met die maat waarmee julle meet, sal vir julle afgemeet word. Watter maat gebruik jy in hoe jy ander behandel? Gebruik jy die maat wat God gebruik, of jou eie maatstaf? Toon jy hulle die barmhartigheid, vriendelikheid en genade wat God aan jou bewys het? Of reageer jy op 'n menslike vlak teen hulle?
Jesus sê in Lukas 18:29-30: Voorwaar, Ek sê vir julle: Daar is niemand wat, ter wille van die koninkryk van God, huis of vrou of broers of ouers of kinders agtergelaat het, wat nie in hierdie tyd veel meer sal ontvang nie – én in die bedeling wat kom, die ewige lewe. Maar as ons ons lewens daaraan wy om God se genade, vergifnis en liefde vrygewig op ander uit te stort, sal ons terugkry 'n goeie maat, saamgepers, ingeskud en tot oorlopens toe vol! (Lukas 6:38). Die grootste seën van alles is intieme gemeenskap met God, nuwe verhoudings met ander gelowiges wat oop, eerlik, kwesbaar en liefdevol is, en die teenwoordigheid van die Heilige Gees se krag om jou lewe te transformeer.
Self-ondersoek
Nou is die tyd om stil te staan en selfondersoek te doen: wie volg ons? Jesus of iemand of iets anders? Hy het ook 'n gelykenis vir hulle vertel: Een blinde kan tog nie 'n ander blinde rondlei nie? Sal hulle dan nie albei in 'n sloot val nie? As jy nog steeds blind is vir God se genade en vir jou eie sonde, dan moet jy nie vir ander raad gee nie – moenie vir ander leer en leiding gee nie, want julle albei sal in 'n put val. 'n Huigelaar is blind vir sy eie foute; hoe verwag jy dat hy jou met joune moet help? Aan die einde van die dag kan hy jou net meer seermaak.
Die evangelie moet eers ons oë oopmaak, dan kan ons aan ander leiding gee. Net die Gees van God alleen kan dit doen. Net Jesus alleen kan dit doen. En volg dan mense wat God ken. Soek hulle voorbeeld. En bowenal, vir die kerk om te groei, MOET die ouderlinge die evangelie verstaan, as hulle die kerk na Christus wil lei.
Wie lei ons op? Jesus? Of 'n ander weergawe? 'n Dissipel is nie belangriker as sy leermeester nie; maar as hy sy opleiding voltooi het, sal hy sy leermeester se gelyke wees. Dit is waar vir beide kante: as jou leermeester 'n Fariseër is of as jou leermeester die Here Jesus is. Jy raak soos die ding wat jy navolg. Wie is jou uiteindelike gids, God, of die tradisies? Genade, of Wet? Jou pastoor of dit wat hy preek? Jou kerktradisies, of die Woord van God?
Wie lei jou vandag op? Dit is die vraag? Wie beïnvloed jou lewe? Die wêreld, jou eie hart, of die evangelie? Die wêreld sê aanvaar almal, wees verdraagsaam, totdat jy nie met hulle saamstem nie, en dan word jy vernietig. Daar is geen genade nie, net kansellasie. Daar is geen vergifnis nie, net veroordeling en terugbetaling. Jy hoef nie lank op sosiale media te wees om dit te sien nie. Is dit die veld waar jy jou opleiding ontvang?
Elkeen, wanneer hy ten volle opgelei is, sal soos sy leermeester wees.
Wie lei jou op? Uit watter stroom drink jou wortels? Uit die water van die lewe?!
Is jou leermeester Jesus Christus en sy Gees? Hoor jy sy Woord? Word jy daardeur opgelei? Word jy daardeur gevorm? Skiet dit wortel in jou lewe?
Of is jou leermeesters van die wêreld? Onthou dat 'n goeie boom goeie vrugte sal voortbring.
'n Goeie mens sal die skatte van die evangelie in sy lewe openbaar deur ware menslike verhoudings.
Mag ons as kerk die skat van die evangelie wat in ons gebêre is, uitlewe!
Amen.