Vandag kom ons aan die einde van ons mini-reeks oor Jesaja 1-12. En wat ‘n reis van genade was dit nie! God is getrou, ten spyte van sy volk se ontrou. God het sy volk se rebellie en gemor verander in gehoorsaamheid en lof. Hy het die hoogmoediges verpletter en die magtiges gebreek, sodat hulle in nederigheid en vertroue op Hom kan steun.
Ons het die groot ommekeer gesien wanneer ons hoofstuk 1 met hoofstuk 12 vergelyk. Jahwe, vir wie Israel nie “gekén” het nie (1:3), is nou “bekend” aan sy volk en ander nasies (12:4,5). Verwerp deur Israel as die “Heilige van Israel” (1:4), bevestig Hy nou sy teenwoordigheid onder hulle as die “Heilige van Israel” (12:6). Op hierdie manier sal Sion, die korrupte stad vol ongeregtigheid (vgl. 1:7-9,21,26-27), weer die stad van Jahwe wees (vgl. 12:6). Sion sal nie meer 'n tekort aan water hê nie, want dit sal “water skep uit die fonteine van verlossing” (12:3). Jesaja, wat beteken “die HERE red,” word in hoofstuk 1 bekendgestel – en verkondig die redding van God in hoofstuk 12.
Wat het verander? Die HEILIGE van Israel het eers na Jesaja gekom met sy louterende oordeel, hoofstuk 6. En toe, in hoofstukke 7-11, het Hy na Juda en Israel gekom. Heiligheid, afhanklikheid, nederigheid kom deur die HERE se hand van oordeel. En so sing Jesaja ‘n lied oor die toorn van die HERE, en dat dit van hulle gewyk het!
Jy kan nie hierdie hoofstuk lees los van dit wat voor dit staan of wat daarna kom nie – anders verloor dit sy diepte, en sal dit net nog ‘n lof- en aanbiddingslied wees. Maar as jy sien wat net voor dit gebeur het (die nuwe skepping!) en wat daarna kom (God se oordeel oor al die nasies!), dan maak dit sin! Dat sy redding in Sion begin – maar uitbrei word na alle mense! Alle mense sal die lied hoor en saam sing! Die uiteinde van ons redding is dat God die eer ontvang! Die einde van die verhaal is ‘n lied van aanbidding tot God!
Singend op pad na die beloofde land:
-
Die lied van Jesaja
-
Die lied van God se volk
Die lied van Jesaja
Hy sê in 12:1: “Jy (enkelvoud) sal op daardie dag sê:” Wie sê dit? Ek glo dit is die profeet Jesaja – hy wie se naam beteken: die HERE is my redding. God sê vir hom – Ek weet jy sien oordeel, duisternis en afgodery rondom jou – maar ‘n dag kom, ‘n dag van sang!
Vir die getroue oorblyfsel het dit beteken: Selfs al was die land beset, selfs al was die heilige tempel vernietig, selfs al sit hul koning in die tronk, selfs al was hul geloofsekerheid gebreek, hulle sou steeds op God vertrou! Toe dit goed gegaan het met Israel, was dit nie ‘n probleem om vrolike liedere te sing en offerandes in die tempel te bring nie. Toe daar politieke sekuriteit en rykdom en voorspoed was – was dit maklik om God te loof. Maar – geen sukses? Baie teleurstellings? Sonder sekuriteit en vol twyfel? In sulke tye het God ver weg gelyk. Hulle kon nie God se liefde met die eerste oogopslag herken en sien nie! Wat hulle wel gesien het, was die verwoeste stadsmuur van Jerusalem en die verwoeste tempel. Maar God se oordeel was ‘n oproep tot bekering!
God se toorn is regverdig, duidelik en vol liefde. "Ek dank U, HERE, Ja, U was toornig op my, maar u toorn het bedaar, U troos my.” Ek dank U, HERE!? Waarom? Omdat die HERE toornig op hom was! Dit is die ervaring van Jesaja in Jesaja 6:1-7. Hy het die HERE se toorn gevoel, maar ook die HERE se redding. Die HERE se toorn is beter as stilte! Sy dissipline is beter as om sy volk hul eie pad te laat gaan.
Die mees basiese situasie wat die sondaar in die gesig staar, is die toorn van God. En versoening word nie gevind in ons bereidheid om God te hê nie, maar in sy bereidheid om ons te hê. Hoe word God ons redding? – wanneer ons gedwing word en daarmee gekonfronteer word dat ons behoefte het aan Hom! Wanneer ons sy regverdige oordeel oor die sonde sien! Oor luiheid. Oor onverskilligheid!
En let op, hy sê nie: “U was toornig op hulle!” Hier is ‘n herder – hier is ‘n profeet wat homself met die volk identifiseer! Hy staan saam met die volk onder die toorn van die HERE! Dit is wat al die profete gedoen het, vanaf Moses wat gesê het: “wis my uit vir die sondes van die volk”, tot Daniël, wat homself as ‘n sondaar onder die volk ingesluit het toe hy om vergifnis gebid het.
Maar daar was Een wat nooit hierby ingesluit moes gewees het nie – Een sonder sonde, en wat tog persoonlik ook hierdie lied kon sing. Dit is die perfekte voorbeeld van wat Christus gedoen het – Homself geïdentifiseer het met sy volk – selfs hul sonde en straf op Hom geneem het.
En Jesaja dank God dat sy toorn bedaar het, sodat die HERE hom kan vertroos. Dit is die eerste keer dat hierdie woord “troos” verskyn. Die volgende keer is in Jesaja 40:1 – waar God self die profesie antwoord met die woorde: “Troos, troos my volk! sê julle God. Praat mooi met Jerusalem! Roep haar toe dat haar gedwonge arbeid voltooi is, dat haar skuld afbetaal is! Ja, sy het uit die hand van die HERE ‘n dubbele straf ontvang vir al haar sondes.” Dit is ‘n rede om te sing! Dit was die sonde van die volk wat oordeel gebring het. Ons het dit in Juda se geval gesien, en toe in Israel se geval!
Vers 2 begin met: "Kyk, God is my redding." En eindig met: “Hy het my tot hulp gekom.” “Kyk” vestig die aandag op die wonder dat die toornige God ook die God van verlossing is! Op die agtergrond lê Jesaja 6:6-7.
Jesaja verklaar die waarheid van sy naam! En daarom sê hy: “Ek vertrou en is nie ontsteld nie.” Dit is die kenmerke van die gelowiges. Ons sien dit in die middel van hierdie gedeelte in Jesaja 8.
Vrees en vertroue is twee teenstrydige kragte. Waar God nie vertrou word vir redding nie, heers vrees. Dit is so eenvoudig vir Jesaja. Die vrees van die volk is die teken dat hulle iets anders as God vertrou. Ons sien dit deurgaans – hulle is bang vir allerhande dinge waarvoor hulle nie bang moet wees nie, en hulle is nie bang vir die Een wat hulle moet vrees nie! En as gevolg daarvan leef hulle angstig, vol vrees en spanning in hulle lewens.
Maar Jesaja is nie bang nie, want: "Ja, die HERE, die HERE is my toevlug en my sterkte; Hy het my tot hulp gekom.” Daar is geen vrees nie! Hoekom? Want Jahwe, die God van ons heil – die God van die verbond – is my sterkte en lied. Hy is die lied van Jesaja se lewe! Hy is die sterkte, die krag van Jesaja se lewe. Hier was ‘n man, in gevaar, wat oordeel verkondig het, sy lewe was grotendeels in gevaar! En hy slaan sy oë na bo en sing! Sing ons lewe die lied van God? Wys ons lewe werklik dat Hy ons sterkte is, dat ons Hom vertrou het, en ons lot totaal en al by Christus lê, en dat niks ons terughou nie?
Indien nie – het jy geen idee wie Hy is nie. Jahwe! Hy is die God van Abraham, Isak en Jakob. Die God van die verbondsbeloftes. Hy wat vir Abraham gesê het: deur jou sal alle nasies geseënd wees. Wat vir Dawid gesê het: jy sal vir ewig ‘n koning op die troon hê. Wat aan sy volk belowe het dat Hy hulle God sal wees en hulle sy volk. Wat sy verbond hou tot in die duisendste geslag! Hy is die Skepper van die eindes van die aarde, vir wie die nasies soos ‘n druppel aan die emmer is. Die VSA is net ‘n enkele druppel. Hy meet die heelal met sy hand. Hierdie is ‘n hoofstuk wat uitsien na die visie van God in 40. Troos my volk! Want die HERE, die God van die verbond, is ons God! Wat ‘n vreeslike ding om Hom nie te vertrou nie!
Wanneer Jesaja sê: “die HERE is my toevlug en my sterkte” sing hy nie alleen nie, maar sing as deel van die verbondsvolk deur die geskiedenis heen. Eksodus 15 sê presies dieselfde woorde: “My krag en sterkte is die HERE, en Hy was my redding.” Met hierdie woorde het Moses die HERE geprys na Israel se deurgang deur die see van Egipte, die Rietsee (Eks. 15:2). Die vrug van Israel se verlossing was sang – en aanbidding – lof tot eer van God. Jy sien, redding is nie die einde nie. Ons hou daarvan dat dit net oor onsself gaan – maar redding is die begin, wat lei tot ‘n wêreld wat God loof. God red ons sodat ons Hom kan aanbid!
In die vorige hoofstuk toon hy die parallel tussen die verlossing uit Assirië en uit Egipte (10:26; 11:15-16). Maar wat hier tel, is nie die verlossing self nie, maar die vrug van die verlossing. Die vrug van daardie geskiedenis: "… het die volk vir die HERE ontsag gehad en hulle vertroue in die HERE en in sy dienskneg, Moses, gestel.” (Eks. 14:31). Hierdie nuwe verhouding tussen Israel en die HERE is die permanente gevolg van daardie gebeurtenis. Die uittog self, indrukwekkend soos dit is, behoort tot die verlede. Wat oorbly, of wat moet oorbly, is eerbied en vertroue wat daaruit voortvloei, en die vryheid wat deur onderdrukking, slawerny en dood verkry is.
God se volk sing
En as gevolg van die verlossing geniet die volk al die vrug! "Julle sal met vreugde water skep uit die fonteine van verlossing.” (12:3; vgl. Ex. 17:1-7; Num. 20:2-13). Die verlossing wat die profeet se deel geword het (12:2), is ook vir hulle beskikbaar (12:3). Die profeet beklemtoon dat God se sorg vir sy volk in Egipte nie 'n unieke, geïsoleerde gebeurtenis uit die verlede was nie. Hy belowe dat die wonder van water wat in die woestyn voorsien is, herhaal sal word.
Die tradisie van rondswerf is dramaties omgekeer. Die waterwonder van Massa is gevolg deur die stryd teen Amalek (Eks. 17). Die waterwonder van Meriba is gevolg deur die oorlog teen die nasies wat die pad na die land versper het (Num. 20-24). Die waterwonder in die boek van Jesaja, daarenteen, sal vloei in die verkondiging van Jahwe se heerlikheid aan die nasies. Die oorlog is gewen!
Die fonteine van verlossing! Dink daaraan toe water uit die rots gestroom het en hulle gedrink het! Die Nuwe Testament sê vir ons dat daardie Rots Christus was! Die naam van God in die Nuwe Testament is Jesus, wat "God red" beteken. Jesus word die water van die lewe. Jesus word die lied. Die volk van Israel bely dat God hulle Verlosser is – die Verlosser uit die slawerny van Egipte – die Verlosser uit die ballingskap van Babilon, die Verlosser uit die ballingskap van sonde!
Daar sal altyd die behoefte aan verlossing wees, altyd die uitdaging om dit te verkry deur geloof in God – tot op daardie laaste dag. Dit gaan oor die HERE wat deur die verlossingsgeskiedenis werk – wat ons bevry van die sataniese magte wat ons in slawerny hou en ons deur die woestyn huiswaarts lei – sodat ons getoets kan word om geheel en al op die Here te vertrou, want Hy alleen voorsien.
Hierdie is 'n lied waarvan die bedoeling is dat ons daarby kan aansluit. Dit is waarom hy sê: "Julle sal op daardie dag sê". Die "julle" is weer in die meervoud in teenstelling met vers 1. Dit is nie net Jesaja wat sal sing nie, maar die volk sal sing en dank.
“Prys die HERE! Roep sy Naam uit!” Prys en dank die HERE! Hoe dikwels doen jy dit? Wanneer het jy dit gedoen? Hom net aanbid vir die verlossing wat Hy bewerk het. En nou, deur die verlossing wat Hy bewerk het, nooi Hy die volk om sy Naam aan te roep! Om te bid tot God wat met hulle versoen is.
Roep sy Naam uit! Bid tot Hom. Dank en bid! Dit is die lewe van die Christen vandag, is dit nie? Danksegging en gebed. En hierdie lewe van danksegging en gebed lei natuurlik tot:
“Maak onder die volke sy dade bekend!” Elke keer, met een uitsondering, hou die bekendmaking van sy dade verband met God se spesiale uitverkiesende reddingswerk! Wat het die HERE vir jou gedoen?
“Verkondig dat sy Naam verhewe is!” Verkondig dat sy Naam alleen verhewe is. Deurgaans het ons in die laaste hoofstukke die hoogmoed van die mens gesien wat homself verhef! Om op sy eie wysheid staat te maak. Sy eie hulpbronne. Maar soos ons aan die begin van hierdie gedeelte in hoofstuk 2:11 lees: "Die trotse oë van mense word verneder, die hoogmoed van manne word neergeslaan. Die HERE alleen verhewe wees op daardie dag.”
Maak bekend… dit is die openbaring van God! Maak bekend! Wat moet bekend gemaak word? – sy dade! Die laaste deel van vers 4 en vers 5 bou op mekaar. Die werkwoord "maak bekend" word voltooi deur "onder die volke" in v. 4; en "oor die hele aarde" in v. 5. Dit gaan oor die bekendmaking van God se verlossing oor die aarde! Dit is 'n oproep tot sending sodat daar aanbidding kan wees! Sodat God oor alles verhef kan word! Ons doen nie sending omdat dit goed is om dit te doen nie; ons doen dit omdat dit ons opdragte is! God is waardig om aanbid te word!
“Besing die HERE, want verhewe dinge het Hy gedoen; dit moet bekend word oor die hele aarde.”
Besing die HERE! Sing lof! Dit is die opdrag van God! Want Hy het die heerlike gedoen! Hy het sy volk verlos – Hy het al sy beloftes tot stand gebring! As jy kyk na waar ons begin het, kan jy dit nie los van hoofstuk 11 lees nie, waar daar van die nuwe skepping gepraat word! Van die vergader van nasies! Van die absolute verdwyning van alles wat teen God opstaan!
“Roep uit en jubel, inwoners van Sion, want die Heilige van Israel is groot in julle midde.” Die Heilige van Israel is waar ons begin het. Hulle het die HEILIGE van Israel verag, 1:4 – maar nou is Hy groot in hul midde!
Dit is die verbondsvolk wat nou as een die HERE aanbid – beskryf as die inwoners van Sion! En wie staan in ons midde! Wie is die fontein van jou verlossing! Wie is jou lied! Is dit nie Hy wat die getroue oorblyfsel is nie! Hy wat deur mense verag en verwerp is, en tog is Hy deur daardie oordeel tot die hoogste plek verhef! Jesus ons Messias!
Ten slotte
God se genade wat ons verlos van al ons mislukkings (Jes 6:1–12:6) en ons ewige ervaring van ons genadige God sal beide individueel (enkelvoud "jy sal sê" in v. 1) en gemeenskaplik (meervoud "julle sal sê" in v. 4) wees.
Individueel sal ons nooit weer die dissiplinerende toorn van God hoef te verduur nie (vgl. Heb. 12:3–11). Ons hele ervaring van God sal net troos wees: "... U troos my" (v. 1). Ons sal ten volle lewend word in alles wat God vir ons in Christus het – krag, lied, verlossing (v. 2). Met verwondering oor sy genade sal ons die taalgrense oorskry om ons entoesiasme oor Hom uit te spreek. Letterlik lees vers 2: “Jahwe, die HERE, is my krag en my lied," deur die persoonlike naam van God in die Ou Testament te gebruik. Hy sal vir ons kosbaar wees.
Gemeenskaplik sal die toon van ons gedeelde ervaring wees "met vreugde" (v. 3). Soos ons uit die brandende woestyne van hierdie huidige wêreld stap na die groen weivelde en stille waters van ons Here se ewige koninkryk (vgl. Ps 23:2), sal ons sy eindelose volheid geniet. Die hemel sal nie stil wees nie, maar lewenskragtig en verfrissend, want Jesus self sal ons ewige vreugde wees (vgl. Joh. 7:37–39; Op. 7:17). Ons vreugde sal uitwaarts beweeg, gesamentlik met almal (vv. 4–5). "Die Heilige van Israel," vir wie ons eens as dwaas geminag het, sal groot in ons midde wees (v. 6).
Amen.