Die troue Verbondsgod neem stappe om sy volk te bewaar

PRETORIA-MARANATA, 11 September 2016 AD,
10:15

Votum

Seën

Ps 115:1,2

Wet

Ps 69:7,8

Gebed

Skriflesing:
Ester 2

Ps
78:20,22,23

Teks: Ester
2:8-23

Preek

Ps 110:6,7,8

Gebed

Kollekte

Ps 34:4,7

Seën

Preek: Ester 2:8-23

Verlede week
het ons aandag geskenk aan die bittere afloop van die sprokiesagtige fees wat
Ahasveros georganiseer het.

Die tema was
verlede week: Die hopeloosheid van die heidendom.

In hoofstuk
1 het die skrywer ons aandag gevestig op die korrupte regstelsel van die
heidendom, asook die absolute onderdrukking van die vrou, en dat sy verander
tot ‘n lusobjek.

Vandag kyk
ons in hierdie serie oor Ester verder, en ek mag u God se Woord verkondig met
hierdie tema:

Die troue Verbondsgod neem stappe om sy volk
te bewaar

• Die heidense skoonheidskompetisie

• Ester se kritieklose deelname

• Mordegai se eiebelang

• Die HERE se hand in dit alles

• Die heidense skoonheidskompetisie

  Ahasveros
  het oorlogsplanne gehad teen Griekeland. Dit het hy met sy vorste en generaals waarskynlik
  beplan tydens die sprokiesagtige fees waarvan ons in hoofstuk 1 gelees het. So
  word ook begryplik hoekom Ahasveros in sy derde regeringsjaar koningin Vasti
  verstoot het, en eers in sy sewende regeringsjaar Ester tot Vasti se opvolgster
  aangewys het (Ester 2:16).  Tydens die
  vier tussenliggende jare (483-479 vC) is sy aandag opgeëis deur die oorlog teen
  die Grieke, waarin hy ‘n groot nederlaag sou ly.  Die oorlog het die geskiedenis ingegaan as
  die groot veldslag en nederlaag van die Perse by Thermopulae. Tydens hierdie
  oorlogsjare, toe Ahasveros weg was uit Susan, het die proses al begin, die
  seleksieprosedure van skoonheidstalente.

  Die
  jongmanne wat aan die koning voorgestel het om solank op soek te gaan na
  jongmeisies wat mooi van aansien is. Let op die absolute mag van die koning,
  die feit dat die jongmanne die koning nie direk aangespreek het nie, maar slegs
  in die sogenaamde derde persoon: Laat die koning;

  Dit was net
  sy naaste en hoogste onderdane wat hom direk mog aanspreek met ‘u’, slegs
  persone soos die koningin of die belangrikste minister.

  En so het
  die proses begin om in al die provinsies van sy koninkryk op soek te gaan na
  vroulike talent, en om hulle saam te bring onder toesig van die hofdienaar
  oftewel eunug, Hege, die bewaker van die vroue.

  So het dit
  gegaan in heidense koninkryke. En wat het die koning eintlik gekeer? Hy kon
  maak en breek in sy land soos wat hy wou. Sy koninklike mag is nie ingeperk
  deur God se wet nie. Dink aan Deuteronium 17, wat ‘n koning verbied het om vir
  hom baie vroue en byvroue in ‘n harem te versamel. In sy koninkryk was daar ook
  nie profete  wat die konings herinner het
  aan die feit dat hulle slegs diensknegte van God was nie.

  Dink aan hoe
  Dawid in die bek geruk is deur die profeet Natan en Agab en deur die profeet
  Elia (1 Sam 12:1vv; 1 Kon 21:17vv).

  Die heidense
  maghebbers het die teuel van God se wet en profete gemis.

  As
  oud-Oosterse diktator het Ahasveros absolute beskikkingsmag gehad oor al sy
  eiendomme. En oor al sy onderdane en hy kon vat net wat hy wou, die dogters van
  die volk ingesluit. Die koninklike beamptes het dit as die gewoonste saak
  beskou om die mooiste meisies vir die koning op te eis, of enige vrou wat hom
  geval het. So het destyds koning Farao ook gemaak, toe Abraham en sy mooi vrou
  Sara hulle in Egipte gaan vestig het.

  Net so het
  Abimeleg ook gedoen, en Abraham was ‘n papbroek om daarteen in verset te kom
  (Gen 12:11-20; 20:2; 26:7)

  In vandag se
  tyd sien ons hierdie tendense nog steeds. Dink aan ons eie president wat vir
  hom die een na die ander vrou vat. Dink aan die koning van Swaziland, wat elke
  jaar vir hom ‘n meisie uit die volk uitsoek.

  Uit alle
  hoeke van sy koninkryk kom daar dan meisies vir die geleentheid, hopende dat
  die koning hulle sal uitkies.

  Uit hoofstuk
  2 van Ester blyk dat die talent, waarop die koninklike beamptes moes let, juis
  die uiterlik van die meisies was. Oor hulle karaktereienskappe word geen woord
  gerep, laat staan hulle godsdienstige instelling. Soos ons in verlede week se
  preek gehoor het, daar waar die Woord van die HERE nie die rigsnoer in die lewe
  is nie, verander die vrou tot ‘n lusobjek. Terwyl die Bybel ons juis oproep om
  ander prioriteite te hê.

  “Die
  bevalligheid is bedrog, en die skoonheid is nietigheid; ‘n vrou wat die HERE
  vrees, sy moet geprys word.” (Spreuke 31:30)

  Laat ons
  Christen jongmanne wyser wees as die heidene en hulle nie blind staar op die
  uiterlik nie.

   

  Hierdie
  meisies wat deur die koninklike beamptes saamgevat is, was betreurenswaardig. Vir
  almal van hulle behalwe een het ‘n uitsiglose bestaan in ‘n harem gewink. Maar
  wie weet, tien teen een was daar meisies, en ook hulle ouers, wat trots was op
  die feit dat hulle dogter geïdentifiseer is as ‘n talent. So verblind raak
  mense deur die heidendom.

  So verblind
  raak mense nog steeds vandag deur die afgodery van ons tyd.

• Ester se kritieklose deelname

  Is Ester
  teen haar wil geforseer in die harem in?  Moes sy teen haar wil en met teensin al die
  skoonheidsterapieë ondergaan? Die boek Ester gee hieroor geen finale
  uitsluitsel nie. Was dit moontlik dat sy heeltemal teen haar sin in hierdie
  ding ingedwing is. Die beskrywing dui eerder daarop dat sy, wat afkomstig was
  uit ‘n Joodse gesin wat reeds wêrelds geleef het, uit eie keuse deelgeneem het
  aan hierdie skoonheidskompetisie, met die ideaal om moontlik mejuffrou Persië
  te kan word. Die skoonheidsbehandeling het sy ondergaan vir 12 maande. Die
  voorgeskrewe dieet het sy gevolg, in teenstelling tot iemand soos Daniël en sy
  vriende, wat geprotesteer het teen die onrein voedsel wat hulle aan die hof
  gekry het (Dan 1:8-16).

  Net vir die
  duidelikheid, die eet van onrein voedsel was een van die redes hoekom die HERE
  sy volk in ballingskap gestuur het! Dit was ‘n teken van verbondsverlating van
  God se volk. Ons lees in Esegiël 4:13: “Toe sê die HERE: So sal die kinders van
  Israel hulle brood onrein eet onder die nasies waarheen Ek hulle sal verdrywe.”
  As sy volk in hulle eie land al nie trou wou bly nie, sou die HERE tot hulle
  beproewing en straf dit vir hulle net nog moeiliker maak in die ballingskap.

  Die een ding
  lei natuurlik tot die ander. Ester het naamlik, in opdrag van haar oom, haar
  Joodse afkoms verswyg. En nou kon sy nie ewe skielik, as die kos opgedien word,
  beswaar maak teen voedsel wat volgens die Torah onrein was nie. Dus die eerste
  beslissing om haar afkoms te verswyg, het alle daaropvolgende prinsipiële
  keuses net soveel moeiliker gemaak.

  Vandag is
  dit nog net so. As jy nie van die begin af, as jy by ‘n nuwe werk begin werk,
  vir jou baas verduidelik dat jy as Christen nie op Sondag wil werk of reis nie,
  dan gaan dit later net soveel moeiliker wees, as jy voor ‘n voldonge feit
  geplaas word.

  Ons lees
  verder dat Ester presies volgens Hegai se instruksies opgetree het.

  Hegai was
  die ekspert as dit oor mode en styl gegaan het. Die skoonheidsbehandeling het
  onder meer behels dat die meisies ingesmeer is met verskillende middeltjies,
  mirreolie en balsem byvoorbeeld.

  Die doel
  hiervan was onder andere om vlekkies op die vel weg te werk en ook om die
  velkleur ligter te maak. Waar ‘n bruingebrande vel deesdae vir ons mode is, was
  in die midde-ooste juis ‘n ligter vel mode, net soos die geval is by die
  swartmense. Geld het geen rol gespeel nie.

  Die meisies
  kon kies uit klere en sierade net soos hulle wou, vir die aand as hulle na die
  koning sou gaan. Die koning het hulle dan ‘n nag lank gebruik, waarna hulle
  oorgeplaas is na ‘n ander afdeling van die harem.

  Hulle het
  slagoffer geword van die koning se ongebreidelde seksuele begeerte en hebsug.

  Boonop was
  Hegai meer as enigiemand op die hoogte van die koning se persoonlike smaak en
  voorkeure. Ons lees in vers 15: Toe die beurt van Ester kom om in te gaan na
  die koning, het sy niks verlang nie, behalwe wat Hegai, die hofdienaar van die
  koning gesê het. Daarin het haar sukses dan ook geskuil, dat sy strik die raad
  van die mode ekspert gevolg het. Dit alles wys in ‘n rigting. Die rigting van
  ‘n Joodse meisie wat ingesuig is in ‘n wêreldse lewenstyl en heeltemal sonder
  onderskeiding daaraan deelgeneem het. Dit val op in ons teks, die passiewe
  houding van Ester.

  As sy dit
  teen haar wil sou gedoen het, sou sy nooit so voor Hegai, en uiteindelik so
  voor die koning kon skitter nie. Die gegewens in die boek Ester wys almal
  eintlik in die rigting dat sy en haar oom Mordegai nie ernstig was oor hulle
  geloof nie. Is dit nie die geval by baie kinders van God se volk, deur die eeue
  heen gewees nie? Is dit vandag nie ook nog die geval nie? Is daar nie ook in
  ons dae Christenmeisies wat ywerig aan skoonheidskompetisies deelneem nie? Mejuffrou
  Oos Moot. Mejuffrou Affies . Mnr Oos Moot selfs deesdae.

  Dalk dink
  sommiges selfs dat daar niks mee fout is, want ons lees mos in die Bybel, in
  Ester, ook oor ‘n skoonheidskompetisie. Dit wys jou hoe die Bybel voor die mens
  en sy tydsgees se karretjie gespan kan word.

  En susters,
  toe ons die teks vanoggend gelees het, het u in u hart dalk ‘n bietjie verlang
  na so ‘n skoonheidsbehandeling, vir ‘n hele jaar lank?

  Ja ook in
  ons tyd is dit so, net soos in Ester se tyd, dat uiterlike skoonheid skynbaar
  status gee. Dit staan haaks op wat ons byvoorbeeld in die huweliksformulier
  lees, waar die bruid opgeroep word:

  “U moet aan
  u gesin en huishouding die regte aandag gee. Verder moet u ingetoë, eerbaar en
  heilig in liefde lewe.”

  Maar ja,
  deesdae word daar in baie ‘kerke’ amper geen formulier meer gelees as ‘n
  paartjie in die huwelik tree nie. Die bruid word nie meer gewys op die feit dat
  haar aandag en tyd primêr moet uitgaan na innerlike, en nie na uiterlike
  skoonheid nie. Daar word nie meer verwys na die voorbeeld van die heilige vroue
  in Skrif, wat sy moet navolg nie. Ja die huweliksdag self het ook een groot uiterlike
  vertoon geword. Christenmeisies volg eweneens die wêreldse trends met hulle
  trourokke, en soos ons weet is kuisheid in die wêreld nou nie juis ‘n
  prioriteit nie. ‘n Wêreldse lewensstyl, deelneem sonder onderskeidingsvermoë
  aan alles wat die samelewing bied, dit was die styl van Ester, en dit is die
  styl van baie Christenmeisies vandag ook.

  Die outeur
  van Ester beskryf dit, en wie wys is en God se goeie wette ken, merk dit op. Hier
  gaan dinge nie reg nie. Hier is verbondsafval. Hier sluip die verrotting van
  die wêreld die kerk binne. Wie wys is, merk dit op, en leer sy of haar lesse
  daaruit. Die HERE bly trou aan sy verbond, maar dit was ten spyte van sy
  verbondskinders se ontrou. Hulle het met hulle saligheid gedobbel. Uit genade
  het God sommiges van hulle met sy herderstaf teruggetrek na die kudde.

  Ons teks
  maak presiese melding van die datum waarop Ester na die koning gegaan het –
  sien vers 16. Dit tel hierdie geskiedskrywing bo ‘n sprokie uit.

  Die skrywer
  sien hierin die hand van die HERE, hoe Hy alles gelei het.

  Dit was kort
  nadat Ahasveros sy mislukte veldtog teen Griekeland gehad het. Hy het
  gedesillusioneerd teruggekeer, en soos ‘n buitebybelse geskiedskrywer opmerk,
  sy troos toe gesoek in verskillende liefdesaffêres.

  Die HERE het
  dit alles so gelei, dat Ester toe op daardie stadium in al sy behoeftes
  voorsien het. Sy was die een wat by hom die voorkeur verwerf het bo al haar
  mededingsters. Koning Ahasveros het sy besluit geneem.

  Daar was
  weer ‘n nuwe koningin. Vers 18 vertel dat daar weer eens ‘n groot fees
  georganiseer is, wat ook dae geduur het. Ter ere van koningin Ester het die
  koning ‘n feesmaal aangerig vir al sy vorste en dienaars.

  Daar is ook,
  soos vers 18 sê, ‘n vrye dag bepaal en eg koninklike geskenke uitgedeel. Mens
  moet hier dink aan dinge soos koninklike amnestie vir gevangenes, kwytskelding
  van belastings en sulke koninklike tegemoetkomings vir die provinsies.

• Mordegai se eiebelang

  Vervolgens
  verskuif die outeur van Ester se aandag na Mordegai. Vir hom het die feit dat
  Ester nou gekies is om opgeneem te word in die koning se harem, nuwe
  loopbaanmoontlikhede beteken. Mordegai het in die poort van die koning gesit. Hierdie
  uitdrukkig dui daarop dat hy ‘n regerinsfunksionaris was. En toe dinge nou so
  ontwikkel dat Ester ‘n voorsprong op haar mededingsters begin kry het, lees ons
  nêrens dat haar oom, wat oor haar gesag gehad het, haar probeer afrem het nie. Nêrens
  lees ons dat hy hom profeties krities uitgelaat het oor die moontlike gemengde
  huwelik wat Ester in die gesig gestaar het nie. Nee, daarenteen, hy druk haar
  op die hart om haar afkoms (2:10) nie kenbaar te maak nie.  Hy stimuleer haar dus juis. Want om haar
  afkoms bekend te maak sou nie bygedra het tot die moontlikheid van invloed en
  mag wat hierdie ontwikkeling hulle gebied het nie. Aanpassing was die in-woord.

  Aanpassing
  by die wêreld.

  Dat Mordegai
  volledig aangepas het by die doen en late aan die koninklike hof, blyk ook uit
  die gedeelte wat vertel dat hy ‘n aanslag op die konink gefnuik het. Twee
  hofdienaars, Bigtan en Teres, het die koning om die lewe probeer bring.

  Nou moet
  mens hierdie sluipmoord in sy konteks verstaan. In die heidense monopolie wat
  koning Ahasveros gehad het, was daar geen ruimte vir kritiek of opposisie nie. Daar
  was nie grondwetlik vasgestelde prosesse waardeur ‘n volk sy koning of
  president kon hof toe vat nie. Al manier om van so ‘n maghebber ontslae te
  raak, was deur hom uit te skakel.

  So was dit
  in die Persiese Ryk, alles was ondergeskik aan die koning en sy
  wispelturigheid. Geen enkele opposisie is geduld nie. Al manier om van hom
  ontslae te raak, was deur hom te vermoor, wat toe ook gebeur het, ‘n aantal
  jare later. En dit was nota bene een van hierdie hoogs persoonlike raadgewers
  van die koning, eunugs, wat betrokke was by die moordaanslag op Ahasveros in sy
  slaapkamer. Dit was tipies ‘n sweer van verdenking en wantroue wat aan die hof
  geheers het. Niemand mog ongevraagd voor die koning verskyn nie, want wie weet
  was dit ‘n sluipmoordenaar. Die koning het hom omring deur sy mees lojale
  lyfwagte.

  Dit laat
  mens wonder hoekom Mordegai die aanslag wat twee hofdienaars, Bigtan en Teres,
  teen die koning beplan het, verydel het. Sou dit nie juis eties korrek gewees
  het van hulle om so ‘n despoot van ‘n koning om die lewe te bring nie? Toe
  Hitler aan die mag was, is daar ‘n keer ‘n aanslag op sy lewe beplan. Daar was
  ook ‘n dominee by die aanslag betrokke, Dietrich Bonhoeffer. Die aanslag het
  egter misluk, en die samesweerders is opgehang, Bonhoeffer ook. Deesdae word hy
  egter as ‘n held vereer, ‘n Christenmartelaar uit die 20e eeu, omdat hy die
  moed gehad het om teen ‘n tiran op te staan.

  Maar om
  terug te kom by Ester en Mordegai, in daardie tyd was hulle al so in die kliek
  van die koning ingesuig, dat ‘n suksesvolle aanslag op koning Ahasveros
  ongetwyfeld ook hulle dood sou beteken het. Mordegai het dus uit eiebelang
  gehandel, en in belang van Ester wat toe al koningin was.

  Daarom,
  Bigtan en Teres se aanslag op die koning was ook ‘n aanslag op hulle, en op
  hulle, Mordegai en Ester, se sukses in die lewe.

  Tog is
  Mordegai nie daarvoor beloon nie, altans nie dadelik nie.

  Hierin sien
  ons ook die HERE se leiding.

• Die HERE se hand in dit alles

  God se
  leiding is nie net in spektakulêre wonders nie, maar ook in onopvallende dinge:
  soos die koning se dronkenskap; die koning se slapelose nag later; en ook die
  feit dat Mordegai tans geen beloning ontvang het nie. Die HERE lei alles. Vasti
  is vervang met Ester, en so tref God reeds jare voordat Haman sy moordplanne
  teen Israel begin beraam, reeds voorsorgsmaatreëls om die plan te verydel. Soos
  Luther ‘n keer gesê het: God is die satan altyd ‘n paar stappe voor. Soos ons
  in Spreuke 19:21 kan lees: “Baie planne is in ‘n man se hart, maar die raad van
  die HERE, dié sal bestaan.”

  Al het Ester
  en Mordegai hulle vrywillig in hierdie goddelose avontuur gestort, al kon dit
  nooit volgens God se wil gewees het nie, sy wil soos geopenbaar in sy Torah,
  nietemin het God dinge gelei volgens sy plan.

  Wie kon toe
  reeds vermoed waarmee God besig was?  Eers
  jare later het duidelik geword dat Hy toe sy hand beskermend oor sy volk begin
  hou het.

  Ter wille
  van die Messias, wat 480 jaar later uit Juda gebore moes word, het Hy nou
  hierdie maatreëls getref, aan die hof van die Persiese wêreldryk.

  Hy het ‘n
  Joodse weesmeisie vanuit niks na vore geskuif, en haar pad oopgemaak na die
  Persiese troon, aan die sy van die toenmalige wêreldheerser. In hierdie
  geskiedenis is dit asof God verborge is, asof Hy nie in Babel enige invloed
  gehad het nie. Selfs sy verbondskinders het name gehad wat aan die afgode eer
  bewys. Hulle het in die land van ballingskap bly voortleef, asof die
  Verbondsgod nie meer bestaan het nie, asof sy tempel nie weer herbou is nie. So
  was dit ook met Mordegai en sy voorgeslag. Sy oupagrootjie Kis, uit die stam
  Benjamin, is uit Jerusalem weggevoer. Maar in die loop van die geslagte het
  hulle steeds verder van die HERE en sy diens afgedwaal. Tog word die HERE se
  aanwesigheid, ja selfs sy almag ook in die stad Babel, en ook in die vesting
  Susan, al hoe duideliker uit sy dade in die boek Ester. Mordegai en Ester, wat
  ver afgedwaal het, omdat hulle afstam van grootouers wat nie aan die oproep om
  terug te keer gehoor gegee het nie, hulle word deur die HERE nou self opgesoek.
   Die HERE gryp kragdadig in hulle lewens
  in.

  God se Naam
  word in Ester nie genoem nie.  Maar sy
  groot dade spreek boekdele. God se ongenoemde Naam is soos ‘n watermerk in ‘n
  geldnoot.

  Oppervlakkig
  sien mens dit nie, maar as mens die noot beter bestudeer, wel. En so, as ons
  Ester goed bestudeer, sien ons hoe God die aktiewe leidende Hoofpersoon is in
  hierdie boek.

  Hierdie boek
  beskryf hoe God sy kerk bewaar het in hierdie eeu van die geskiedenis, toe die
  Persiërs die wêreld beheers het.

  Hierdie boek
  teken die geskiedenis as ‘n skaakspel tussen God en statan.

  God plaas sy
  pionne betyds, Hy is satan elke keer weer myle voor.

  Amen.